ერთ დღეს კარზე დიდმა გაჭირვებამ მომიკაკუნა… თითქოს ყველამ უარმყო… ის ადამიანები შემომეცალნენ ხელიდან, რომლებიც ყველაზე მეტად მიყვარდნენ და ვენდობოდი… ყველა გაქრა და ხელიდან დამისხლტა, როგორც თოვლის ფიფქები… ვიყურებოდი ირგვლივ და არავინ იყო ისეთი, ვინც ბნელ წყვდიადში ხელს გამომიწვდიდა გზის გასაკვალად.
ვტიროდი, მაგრამ ვერავინ მხედავდა… ვყვიროდი, თუმცა ჩემი ხმა არავის ესმოდა… მტკიოდა, მაგრამ ტკივილს ვერავინ მიამებდა… ძალიან უსუსური, სასოწარკვეთილი და იმედგაცრუებული ვიყავი, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც ფიქრები მდინარეებად მოდიოდა და მეუბნებოდა: „დაასრულე ეს ტანჯვა!“
ბევრჯერ ვცადე ფეხზე წამოდგომა, მაგრამ ყოველ ჯერზე თითქოს უფრო მეტად ვვარდებოდი შავ უფსკრულში… ვერავის და ვერაფერს ვეჭიდებოდი, და ზუსტად ამ დროს კვლავ მოდიოდა ფიქრი: „დაასრულე ეს ტანჯვა!“ ეს ფრაზა ყოველ ჯერზე მსტუმრობდა, როდესაც ძლიერ განვიცდიდი მარცხს… მაშინ, როდესაც აზრს კარგავდა სიცოცხლე; მაშინ, როდესაც ვერსაიდან ვერ ვხედავდი გამოსავალს და მეგონა, რომ ღმერთმაც მიმატოვა… მეც ვიფიქრე ერთხელ: მოდი, დავასრულებ ამ დიდ ტკივილს, სამუდამოდ შევუერთდები ბნელ წყვდიადს…
მდინარე… აი, ჩემი გამოსავალი… ის საკმაოდ ღრმაა…. შუაღამე შევარჩიე და დამცავ ბარიერზე ავედი; ხელები გავშალე; ცრემლები ერთიმეორის მიყოლებით ჩამომდიოდა სახეზე; ვტიროდი და გულში ვფიქრობდი: „ნეტავ რა იქნება, ნეტავ რა იქნება ამის შემდგომ?..“ ყურში კი უფრო და უფრო ძლიერდებოდა ხმა: „დაასრულე ეს ტანჯვა, სულ ცოტაც და…“ ვტიროდი, ძალიან ცუდად ვგრძნობდი თავს… ბოლოს ვთქვი: „საკმარისია! ახლაც ვტირი, ახლაც ვერავინ მხედავს, ჩემი გული ნაგლეჯებადაა დაქუცმაცებული, სული მტკივა!..“ სადაცაა, უნდა გადავმხტარიყავი და უცებ, საიდანღაც, შუაღამის სიბნელეში, ბოშის ბავშვი მომიახლოვდა და მეუბნება:
– დეიდა, უნდა გადახტე? არ გადახტე, რა, გთხოვ…
ამ ბავშვს შევხედე. თითქოს ყველა ტკივილი და ნეგატიური აზრი, რომ „დამესრულებინა ეს ტანჯვა“, გაქრა… ბავშვის თვალებს ვუყურებდი, შეშინებული კვლავ მთხოვდა: „დეიდა, უნდა გადახტე? არ გადახტე, გთხოვ…“
იმ ღამეს მივხვდი, რომ ჩემს ტკივილსა და ცრემლებს უფალი ხედავდა. მივხვდი, რაოდენ ძვირფასია სიცოცხლე… მაშინ, როდესაც მეგონა, რომ შველა არსაიდან იქნებოდა; მაშინ, როდესაც მეგონა, რომ ღმერთმაც მიმატოვა, მან ზეციდან დახმარების ხელი გამომიწოდა და ბავშვი გამომიგზავნა! იმ ღამით არ გადავმხტარვარ… მივხვდი, რომ ადამიანს ყველაზე ძვირფასი საკუთრი სიცოცხლე აქვს!.. იმ დღის შემდეგ აღარ ვუსმენ ბოროტის ჩურჩულს; შევიყვარე ჩემი ცხოვრება; ვისწავლე, როგორ ვაჯობო ტკივილს; როგორ მოვიშუშო ადამიანებისგან მოყენებული ჭრილობები; ვისწავლე ბრძოლა და აი, ახლა შენც იმავეს გეუბნები, ადამიანო, რომ ბრძოლას ყოველთვის აქვს აზრი! სიკვდილი გამოსავალი არ არის! სიკვდილზე უნდა გაიმარჯვო და იცოდე, რომ შენი სიცოცხლე ფასდაუდებელია, შენი არსებობა მნიშვნელოვანია! ასე რომ არ ყოფილიყო, ქრისტე არ გაეკვრებოდა ჯვარს ჩვენ გამო. ის ჯვარს ეცვა, რათა ჩვენ გვეცოცხლა! დაიმახსოვრე, ბრძოლას ყოველთვის აქვს აზრი!..
