იცოდა მართამ, რაც სჭირდა, მაგრამ არ იმჩნევდა.
ისეთი საყვარელი იყო, ვერ იტყოდი, რაიმე აწუხებსო. არ უყვარდა თავის დაავადებაზე საუბარი. ჯერ დიდი გოგონა არ გამხდარიყო, მაგრამ უკვე მოესწრო ადამიანთა გულში ისეთი კვალის დატოვება, რომ მარტივად ვერ დაივიწყებდით. ამიტომ მნახველები აწყდებოდნენ მართას. ლაღი იყო, კეთილად მოღიმარი, სახეზე ზეციური ბედნიერება დასთამაშებდა. მნახველებს ცრემლები მოსდიოდათ, მაგრამ ეს იყო სიცოცხლის, წყალობის ცრემლები.
საავადმყოფოს მედდა მისი საუკეთესო მეგობარი გახდა. მართა მას ყველაფერს უყვებოდა. ერთ დღეს ისიც უთხრა, რომ თავის დროზე ეს ფანჯარა გაიღებოდა და დატოვებდა აქაურობას. ისიც უთხრა, ჩემს ბოლო სიტყვებს ყველას თან ვატანო.
რა იყო ეს ბოლო სიტყვები?!
მართა ძალიან კარგად წერდა. ყველა მნახველს, მეგობარს, კლასელს, მასწავლებელს, ნათესავს, ყველას ჩუმად უწერდა რაღაცას, კონვერტით ატანდა და ეუბნებოდა მათ, თავის დროზე გაეხსნათ. ფურცლები რომ გამოელეოდა, მამა გაიქცეოდა და მოუტანდა ხოლმე. წერდა და წერდა, თითქოს ეს ყოფილიყოს ყველაზე მნიშვნელოვანი მისთვის.
ყოველდღე ამტკიცებდა მართა, რომ უყვარდა სიცოცხლე.
ის ამბობდა, რომ სიცოცხლე კარგია იმდენად, რამდენადაც ჩვენ ვიბრძვით მისთვის.
ერთ დღეს ცა მოიღრუბლა, ატირდა… ფარდები გადაიშალა, ფანჯრები გაიღო, სიომ დაუბერა, უხილავმა ანგელოზებმა ხელი ჩასჭიდეს მართას და ცად აიყვანეს.
მართა აღარ იყო.
თვალთაგან ცრემლი გადმოეწურა ყველას.
მოგონებები არ შორდებოდა მათ თვალს.
გვიან საღამოს ფანჯრები არახუნდა, რაღაც უცნაურმა სიომ დაუბერა და სახლში მისულთ თითქოს ჩურჩულით ჩაესმათ: „დრო დადგა.“
ფარული წერილი…
მიხვდნენ… ეს მისი ბოლო სიყვარული, ბოლო ჩახუტება ან სიტყვები იქნებოდა, რომელიც ყველაზე მეტად დაამახსოვრდებოდათ.
ათასობით ადამიანმა გახსნა კონვერტი და წაიკითხა სიტყვები, რომლებიც არასოდეს დაავიწყდებათ:
ცხოვრება მშვენიერია!
ცხოვრება მშვენიერია!
ცხოვრება მშვენიერია!..
თუკი ამ წერილის კითხულობ, ესე იგი, მე მანდ აღარ ვარ. ახლა თავისუფლად ვიტყვი. ვიცოდი, დაგტოვებდით. არ მინდოდა წასვლა, არც ჩემი საყვარელი მშობლებისთვის გულის ტკენა, არც მეგობრების განაწყენება მსურდა. სულ რამდენიმე დღე მქონდა დარჩენილი და მინდოდა მეჩვენებინა თქვენთვის, როგორ მიხაროდა ცხოვრება.
ამიტომ ყოველ ღამეს, როცა თქვენ გეძინათ, მე ვლოცულობდი, სიცოცხლეს ვითხოვდი. ერთხელაც ძილში ერთი ადამიანი ვნახე. მას ყველაზე თბილი თვალები ჰქონდა, სახე ულამაზესი, მისი ხმა უტკბესი იყო. ხელი ჩამჭიდა თუ არა, დამავიწყდა ტკივილი, დამავიწყდა დაავადება, ვიგრძენი, როგორ ავივსე სიცოცხლით. აღარ მინდოდა ხელის გაშვება და უკან დაბრუნება, მაგრამ ცოტა დრო მომცა, რათა ყველასთვის მეთქვა:
ცხოვრება მშვენიერია!
ცხოვრება მშვენიერია!
მე რომ მეცოცხლა, სულ ამას ვიტყოდი… თან წაიღეთ, ყველას უამბეთ, ყველგან დაწერეთ, ყოველთვის აღიარეთ, რა გარემოებაშიც არ უნდა ჩაცვივდეთ, წარმოთქვით უშიშრად:
„ცხოვრება მშვენიერია!“